Een gezonde financiële positie van de gemeente is een absolute voorwaarde voor haar slagkracht. Dat vergt niet alleen een sluitende begroting, maar óók voldoende weerstandscapaciteit in relatie tot de risico's. Het beschikbaar weerstandsvermogen (het eigen kapitaal) is de belangrijkste buffer voor risico's waarvoor geen specifieke voorziening is getroffen. De norm voor het weerstandsvermogen is door de Raad vastgesteld op 10% van het begrotingstotaal. Voor 2018 bedraagt de norm € 89 miljoen. Eind 2018 is (incl. het rekeningresultaat 2018 voor bestemming) € 127,0 miljoen beschikbaar. Daarmee voldoen we aan de norm. Naast de vastgestelde norm door de Raad is het van belang om vast te stellen of we in staat zijn om onze risico's op te vangen met het beschikbare weerstandsvermogen. De omvang van de gekwantificeerde risico's bedraagt eind 2018 maximaal € 43,3 miljoen. Hoewel niet reëel dat alle risico's tegelijkertijd voordoen, zijn we dus meer dan voldoende in staat om 100% van de risico's op te vangen en is er daarnaast nog ruimte voor het opvangen van de niet gekwantificeerde risico's.
Overzicht weerstandsvermogen ( * 1 mln.) | 2017 | 2018 |
|---|---|---|
Norm | 82 | 89 |
Beschikbaar | 69 | 127 |
Risicobeheersing
Onze gemeente kent een grote diversiteit aan beleidsterreinen: de decentralisaties in het sociaal domein, vastgoed, grondexploitaties, sport, veiligheid. Op als deze gebieden lopen we verschillende soorten risico's: financieel, juridisch, veiligheid, bestuurlijk, imago, maatschappelijk en integriteit. Daarom denken we vooraf na over de mogelijke gevolgen van beleid en wegen we af welke risico's we kunnen en willen nemen en welke beheersmaatregelen we treffen. Onderstaande figuur maakt duidelijk voor welk gedeelte van de risico's we het weerstandsvermogen aanhouden:
We houden het weerstandsvermogen dus vooral aan voor significante ontwikkelingen die van buitenaf op onze organisatie afkomen en waaraan we zelf niet tot nauwelijks sturing kunnen geven. De kans dat een risico optreedt duiden we aan met 'onbekend', 'mogelijk' of 'waarschijnlijk'. Samengevat geven de gekwantificeerde risico's het volgende beeld:
bedragen x € 1 miljoen | |||||
onderwerp | P | status | schadekans | Bedrag min | Bedrag max |
Asbestsaneerder TR Ketelhuis Eindhoven | 0 | Bestaand | Mogelijk | 0,0 | 2,5 |
Archipel inzake project Gagelbosch | 0 | Bestaand | Mogelijk | 1,9 | 1,9 |
Gevolgen vennootschapsbelastingplicht | 0 | Bestaand | Mogelijk | 1,1 | 1,1 |
Claim Lidl planschade (bestuursrechtelijk) | 0 | Bestaand | Mogelijk | 0,1 | 0,2 |
Claim Lidl-vergunningen (civielrechtelijk) | 0 | Bestaand | Mogelijk | 0,5 | 1,0 |
Ontbinding gemeentelijk kleding contract | 0 | Bestaand | Mogelijk | 0,1 | 0,1 |
Staat bruggen/viaducten | 2 | Bestaand | Mogelijk | 2,5 | 2,5 |
Parkeerterrein 't Eindje | 2 | Bestaand | Mogelijk | 0,0 | 0,5 |
Sportbesluit BTW | 5 | Bestaand | Mogelijk | 0,5 | 0,5 |
Stichting Ruimte | 5 | Nieuw | Mogelijk | 0 | 0,3 |
Beroep Bibliotheek Eindhoven subidiebesluit | 5 | Nieuw | Mogelijk | 0,8 | 0,8 |
Ontwikkeling rijksbeleid SD | 6 | Bestaand | Mogelijk | 0,0 | 4,0 |
Ontwikkelen open einde regeling SD | 6 | Bestaand | Mogelijk | 0,0 | 5,0 |
Eindafrekening Europese subsidie active inclusie | 6 | Nieuw | Waarschijnlijk | 0,2 | 0,2 |
Omgevingsdienst Zuid-Oost Brabant | 7 | Bestaand | Mogelijk | 0,2 | 0,2 |
Afval: leveringscontract Attero | 7 | Bestaand | Mogelijk | 0,0 | 1,5 |
Renescience | 7 | Bestaand | Mogelijk | 2,4 | 2,4 |
Grondbedrijf: weerstandscapaciteit | 8 | Bestaand | Mogelijk | 18,6 | 18,6 |
Totaal | 28,9 | 43,3 |
Daarnaast is sprake van niet-gekwantificeerde risico's voor rechtzaak GO, projecten huisvesting onderwijs, exploitatie Tongelreep en luchtkwaliteit. De risico's worden in bijlage 2 toegelicht.
Kengetallen
De BBV-kengetallen zijn voorgeschreven, maar niet genormeerd. Ze geven nadere informatie over de financiële positie van de gemeente. Omdat de landelijke cijfers voor 2018 niet beschikbaar zijn vergelijken we onze kengetallen via de website waarstaatjegemeente.nl voor eind 2017 met het landelijk gemiddelde.
NL 2017 | Realisatie | Begroting 2018 | Realisatie 2018 | |
|---|---|---|---|---|
netto schuldquote | 56,7% | 66,0% | 78,0% | 50,9% |
netto schuldquote gecorrigeerd voor doorleningen | 47,0% | 61,5% | 74,0% | 47,7% |
solvabiliteitsratio | 33,1% | 19,9% | 18,0% | 27,6% |
grondexploitatie | 14,4% | 11,8% | 8,0% | 7,9% |
structurele exploitatieruimte | 0,4% | -2,9% | -0,1% | 1,9% |
belastingcapaciteit | 100,0% | 88,6% | 94,0% | 91,3% |
De netto schuldquote weerspiegelt het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de eigen middelen. De nettoschuldquote neemt af en ligt meer in lijn met het landelijk gemiddelde. De gecorrigeerde netto schuldquote geeft aan hoeveel van de vermogensbehoefte van de gemeente (dus exclusief doorlening aan derden) extern gefinancierd is. Omdat Eindhoven relatief weinig doorleent liggen we hier boven het landelijk gemiddelde. De solvabiliteit geeft inzicht in de mate waarin de gemeente in staat is aan haar verplichtingen te blijven voldoen De solvabiliteit neemt, met name door het positieve rekeningresultaat 2018 toe ten opzichte van voorgaand jaar maar blijft onder het landelijk gemiddelde. Het kengetal grondexploitatie geeft aan hoe hoog de waarde van de grond is ten opzichte van de totale geraamde baten. De waarde van onze voorraad neemt af. Zoals in de paragraaf grondbeleid vermeld, vertaalt de aantrekkende markt zich naar meer en snellere grondverkopen tegen stijgende prijzen. Bij de structurele exploitatieruimte betekent een positief percentage dat de structurele baten toereikend zijn om de structurele lasten te dekken. De belastingcapaciteit reflecteert de hoogte van de gemiddelde woonlasten (OZB, rioolheffing, reinigingsheffing). Minder dan 100% geeft aan dat de woonlasten onder het landelijk gemiddelde liggen. Algemeen concluderen we een voorzichtig herstel van onze financiële positie waarbij de risico's afnemen.