3j. Investeringen | Jaarstukken 2018

Inleiding en ontwikkelingen

De paragraaf investeringen geeft een totaalbeeld van de investeringen maatschappelijk en economisch nut. Voor de analyse van investeringen in grondexploitaties wordt verwezen naar de paragraaf grondexploitaties. Basis voor de analyse van de afwijkingen is de gewijzigde begroting 2018. Bij de analyse van de taakvelden zijn de afwijkingen gedetailleerd in beeld gebracht.

Door de stelselwijziging met betrekking tot het activeren van investeringen met maatschappelijk nut vanaf 2017, is een duidelijk onderscheid ontstaan tussen de onderhoudsprojecten en de investeringen. De gegevens in deze paragraaf beperken zich tot de investeringen die in de begroting zijn opgenomen.

Bedragen x € 1 miljoen -/- = realisatie hoger dan planning
Analyse afwijking investeringen	Begroting 2018	Realisatie 2018	Afwijking 2018
Investeringsopgave economisch nut	44,5	33,9	10,6
Bijdragen derden economisch nut	12,1	10,6	-1,6
Saldo investeringsopgave – bijdragen derden	32,4	23,3	9,0

Investeringsopgave maatschappelijk nut	42,2	38,3	3,9
Bijdragen derden maatschappelijk nut	24,4	25,4	1,1
Saldo investeringsopgave – bijdragen derden	17,8	12,9	5,0
Totaal saldo investeringsopgave – bijdragen derden	50,2	36,2	14,0

Een investering heeft vaak een meerjarig karakter, waarbij de realisatie in de jaarschijven kunnen afwijken, maar het totale investeringsbedrag wel wordt gerealiseerd. De genoemde afwijkingen moeten worden gelezen als een verschil tussen planning en realisatie (bijvoorbeeld door vertraging in de uitvoering). Onderstaande tabellen lichten de grote planningsafwijkingen toe.

Bedragen x € 1 miljoen -/- = realisatie hoger dan planning
Investeringen economisch nut	Afwijking planning
Onderwijshuisvesting (IHP): Naar aanleiding van de uitwerking van de Herijking IHP 2016-2019 (tussen schoolbestuur en gemeente) omtrent de financiering hebben enkele projecten (Stedelijk College Eindhoven en Novalis) vertraging opgelopen. De projecten nieuwbouw Spilcentrum de Spaaihoeve (Heraultlaan) en uitbreiding De Vuurvlinder zijn gerealiseerd, echter de financiële eindafrekening vindt in 2019 plaats. Lopende projecten onderwijshuisvesting (Frankrijkstraat, Reigerlaan en Kiplinglaan) zijn gerealiseerd. Eindafrekening vindt plaats in 2019.	1,2 0,4 0,5
Sport: De afwijking wordt met name veroorzaakt door een afwijkende planning met betrekking tot het investeringskrediet voor de koelleidingen voor de 400 meterbaan van het IJssportcentrum (€ 0,5 miljoen). Uit inspectie van de koelleidingen bleek dat vervanging in 2018 nog niet nodig was. Daarnaast heeft in 2018 een correctie van € 0,4 miljoen plaatsgevonden i.v.m. in 2017 geactiveerde voorbereidingskosten voor de omvorming Tongelreep.	1,9
Cultuurpresentatie,-productie en participatie Vanaf 2018 is de financiering van het onderhoud van het Muziekcentrum herzien waardoor een aantal onderhoudsactiviteiten verschoven zijn naar een andere dekkingsbron. De restantbedragen van deze kredieten vallen vrij. Het krediet voor de stichtingskosten van het NATLAB is niet afgesloten om oplever- en restpunten te kunnen herstellen. Het krediet kan nu definitief worden afgesloten.	0,6 0,8
Grondexploitaties (niet bedrijventerreinen): In 2018 hebben er 2 strategische verwervingen voor een totaalbedrag van € 1,6 miljoen plaatsgevonden. Verder zijn er, om de haalbaarheid van projecten te onderzoeken, € 0,7 miljoen aan voorbereidingskosten gemaakt. Voor een 5-tal projecten zijn actieve grondexploitaties vastgesteld wat leidt tot een overheveling van de eerder gemaakte voorbereidingskosten (desinvestering van € 0,7 miljoen) naar de actieve grondportefeuille.	1,0
Overhead: De voorbereidende werkzaamheden voor de verbouwing/verduurzaming van het stadhuis laagbouw zijn voortvarend gestart om het gebouw op tijd gereed te hebben. De voorbereidende kosten zijn geboekt op het krediet dat per 1 januari 2019 beschikbaar is. Dit is een planningsafwijking, maar past binnen het beschikbaar gestelde krediet in 2019. Het leggen van de zonnepanelen op de Nachtegaallaan en Mercado zijn getemporiseerd in verband met de planontwikkeling in 2018. Begin 2019 wordt dit uitgevoerd. Informatie en beheer Temporiseren van de investeringen op hardware gebied zijn veroorzaakt door diverse verhuisbewegingen en integrale verbouwingen. Belangrijkste oorzaken van temporisering software investeringen zijn (uitgestelde) wettelijke ontwikkelingen (waarvan omgevingswet € 400.000), nog te maken strategische keuzes, nog niet uitgewerkte Programma's van Eisen en het langer gebruik maken van huidige systemen dan gepland.	-1,9 0,4 0,8 1,2
Overige afwijkingen economisch nut	2,1
Totaal afwijkingen economisch nut	9,0

Bedragen x € 1 miljoen -/- = realisatie hoger dan planning
Investeringen maatschappelijk nut	Afwijking planning
Verkeer en vervoer: Onder verkeer en vervoer vallen verschillende investeringen, zoals renovatie wegen, fietspaden en openbare verlichting. De afwijking in jaarschijf 2018 wordt veroorzaakt door een verschuiving ten opzichte van de initiële planning (fasering). De grootste afwijkingen zijn te zien op de volgende kredieten: wegen (€ 3,4 miljoen) en verlichting (€ 0,6 miljoen.)	5,4
Groen: Onder groen vallen verschillende investeringen, zoals vervanging bomen en renovatie parken. De afwijking in de jaarschijf 2018 wordt veroorzaakt door een verschuiving ten opzichte van de initiële planning (fasering). Ruimtelijke ordening: De (minnelijke) verwerving bij de Challenge Variant gaat langzamer dan verwacht. De fasering van Challenge Variant van zowel de werkelijke lasten en bijdragen wijken af van de de geplande lasten en bijdragen. Per saldo heeft deze verschuiving geen consequenties op uitvoering van het project.	0,9 -2,0
Overige afwijkingen maatschappelijk nut	0,7
Totaal afwijkingen maatschappelijk nut	5,0

Gevolgen voor kapitaallasten

De investeringen in economisch nut en de geactiveerde investeringen maatschappelijk nut hebben jaarlijkse kapitaallasten. Door wijzigingen in de investeringsplanningen ontstaat er een resultaat op kapitaallasten.
De kapitaallasten over de materiële vaste activa laten het volgende beeld zien:

Bedragen x € 1.000
	Realisatie 2017	Primaire begroting 2018	Gewijzigde begroting 2018 (1)	Realisatie 2018 (2)	Afwijking (3=1-2)
Afschrijvingen	20.953	27.238	21.865	21.560	305
Rente	12.200	9.447	8.436	8.195	241
Totaal kapitaallasten	33.153	36.685	30.301	29.755	546
Extra afschrijving	1.527			2.140	-2.140
Totaal kapitaallasten	34.680	36.685	30.301	31.895	-1.594

Gemeente breed wijkt de realisatie van de kapitaallasten met € 1,6 miljoen af van de begroting. Een grote afwijking betreft extra afschrijvingen voor € 2,1 miljoen die niet begroot waren.
Tussentijds is geconstateerd dat de geraamde investeringen niet conform planning konden worden uitgevoerd (temporisering) onder andere voor verbouwingen dienstgebouwen, vervangingen automatisering, schoolgebouwen en vervangingen in sportcomplexen worden lagere kapitaallasten gerealiseerd dan begroot.
Bij de tweede tussentijdse rapportage zijn de kapitaallasten al bijgesteld conform de nieuwe planningen.

De extra afschrijvingen bedragen € 2,14 miljoen. Voor € 1,2 miljoen hebben deze betrekking op onder andere het saneren van aanwezige boekwaarden ten behoeve van sport. Een bedrag van € 0,3 miljoen heeft betrekking op een door brand verwoest onderwijsgebouw en extra afschrijving op cultuurpanden van € 0,5 miljoen.